(THE GUNS OF NAVARONE) Dramat wojenny, 150 min, Wielka Brytania/USA 1961 Reżyseria: J. Lee Thompson Scenariusz na podstawie powieści Alistaira MacLeana: Carl Foreman Zdjęcia: Oswald Morris Muzyka: Dimitri Tiomkin Występują: Gregory Peck, David Niven, Anthony Quinn, Stanley Baker, Anthony Quayle, James Darren, Irene Papas, Gia Scala, James Robertson Justice i inni "Działa Navarony" były jednym z największych przebojów kasowych lat 60. Scenariusz, będący adaptacją powieści Alistaira MacLeana, wyszedł spod ręki Carla Foremana, wcześniej autora scenariuszy do takich głośnych dzieł, jak "Pokłosie wojny", "Most na rzece Kwai" czy "W samo południe", który tak wspominał swoją pracę: Navarony" zamierzałem dać studium spustoszeń, jakie czyni wojna w człowieku, w sferze ludzkich doznań i przeżyć. Interesującą mnie problematykę usiłowałem wpisać w przygodowe ramy fabuły powieści MacLeana . Ostatecznie aspekt widowiskowy wziął górę nad duchowym i moralnym i powstało bardzo sprawne, efektowne i trzymające w napięciu kino przygodowe. Praca nad filmem trwała zresztą niemal trzy lata. Plenery kręcono na greckich wyspach, w zdjęciach uczestniczyły jednostki greckiej marynarki. Akcja filmu - fikcyjna, choć osnuta wokół autentycznych wydarzeń - rozgrywa się w 1943 r. na wyspach greckich leżących nieopodal wybrzeży Turcji. Alianci zostali wyparci z wysp na Morzu Egejskim, zajmują tylko Kretę i niedużą wysepkę Kheros leżącą w odległości zaledwie kilku mil od Turcji. Zajęcie Kheros przez Niemców ma przyśpieszyć wciągnięcie do wojny neutralnej dotąd Turcji. Nieduży garnizon aliancki na Kheros skazany jest na zagładę, podobnie jak mieszkająca na wyspie ludność cywilna. Jedyną szansę ratunku stanowi ewakuacja drogą morską. Ale przejścia przez cieśninę między wyspą Navarona a sąsiednią Maidos strzegą zainstalowane przez Niemców na Navaronie potężne działa. Trzeba je zniszczyć w ciągu tygodnia, przed planowanym rajdem niszczycieli. Do agentów Intelligence Service zgłasza się major Franklin, gotów zorganizować złożoną z Anglików i Greków grupę komandosów, która dokonałaby tego trudnego zadania. Do grupy zostają zwerbowani: kapitan Mallory - w cywilu słynny alpinista, grecki pułkownik Andrea Stawrou, kapral Miller - specjalista od materiałów wybuchowych, telegrafista Brown i Grek Pappadimos. Franklin obejmuje dowództwo. Podczas burzy grupa ląduje szczęśliwie na południowym, niestrzeżonym cyplu wyspy. Wkrótce jednak Franklin ulega wypadkowi i łamie nogę. Rozkazy przejmuje Mallory. Zwiadowcy badają wyspę i nawiązują kontakt z partyzantami, w których oddziale są teraz także dwie kobiety: Maria i Anna. Dziwnym zbiegiem okoliczności Niemcy dowiadują się o miejscu przebywania oddziału i komandosi dostają się w ręce gestapo. Wszystko wskazuje na to, że w ich grupie działa szpieg.